HISTORIA LATA 1925–1939

Jan Dwornik
Jadwiga Pietrzak-Poradzewska

W 1925 roku powstała Szkoła Handlowa Towarzystwa Kupców w Ostrowie Wielkopolskim.
Założycielom szkoły przyświecał cel wykształcenia fachowych pracowników w zakresie handlu i dziedzin pokrewnych. Trzeba było odrobić zaniedbania czasów zaborów, gdy to brakowało w Ostrowie tego typu placówki oraz odpowiedzieć na zapotrzebowanie w tej mierze rozwijającego się życia gospodarczego.

Autorem pomysłu założenia Szkoły Handlowej był Józef Gniazdowski, który po powrocie ze Szwajcarii do kraju włącza się w nurt odbudowy i rozwoju życia w Polsce. Towarzystwo Kupców w Ostrowie, które w pełni poparło inicjatywę Józefa Gniazdowskiego, otrzymało koncesję na prowadzenie szkoły od Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego 24 marca 1925 roku. Powołano więc Komitet – Kuratorium Szkoły, w skład którego wchodzili: Prezes Towarzystwa Kupców jako przewodniczący, 9 delegatów Towarzystwa, Burmistrz Ostrowa, Inspektor Szkolny oraz Dyrektor Szkoły Handlowej. Na czele Kuratorium stał Roman Brykczyński (zm. 1934 r.), a następnie Henryk Serwa. Wśród jego członków spotykamy nazwiska czołowych ostrowskich kupców i działaczy społecznych, jak: Dezydery Splitt, Wacław Jankowski, Kazimierz Biliński, Edward Chmielnik, Stanisław Szymanowski i inni.

Troską Kuratorium były przede wszystkim sprawy finansowe placówki i w tej mierze szkoła uzyskała wiele pomocy. Nie bez znaczenia był tutaj fakt zawiązania w roku 1932 Komitetu Rodzicielskiego.Szkoła Handlowa powstała jako średnia uczelnia zawodowa 3-klasowa, koedukacyjna. W roku 1936 otrzymała ona prawa publiczne. W roku 1936 Szkoła przekształcona została na Gimnazjum Kupieckie Zrzeszenia Kupców Chrześcijan, koedukacyjne i czteroletnie. Przy szkole istniały Miejska Szkoła Gospodarstwa Domowego (zał. w roku 1929), Szkoła Dokształcania Kupieckiego oraz organizowane były różne kursy dokształcające. Szkołę uruchomiono 1 września 1925 roku, a wobec braku własnego gmachu, w budynku Szkoły Wydziałowej.

W roku 1926 z powodu przebudowy w wyżej wymienionym budynku, przeniesiono do szkoły im. T.Kościuszki. Lekcje odbywały się po południu. W roku 1929 nastąpiła poprawa warunków w związku z budową i otwarciem szkoły im. E.Estkowskiego, dokąd przeniesiono Szkołę Handlową, ale zajęcia odbywały się w dalszym ciągu po południu. Cały czas trwały więc zabiegi dyrektora Józefa Gniazdowskiego i Towarzystwa Kupców o nowy gmach.

W roku 1931 myślano o kupnie budynku, lecz bez powodzenia – po prostu brakowało pieniędzy. Majątek ruchomy szkoły wzrósł po zlikwidowaniu szkół handlowych w Zbąszynie i Inowrocławiu.

W roku 1933 Towarzystwo Kupców zakupiło willę burmistrza przy ul. Zdunowskiej 29 i przeznaczyło ją po koniecznej przeróbce na siedzibę szkoły. Kompletną przebudową i rozbudową zajął się specjalny Komitet Budowlany z Henrykiem Serwą na czele. Jakkolwiek prace budowlane zakończono ostatecznie w roku 1938, już 4 kwietnia 1934 przeniosła się Szkoła Handlowa do nowego gmachu. Koszty prac budowlanych wyniosły ogółem 103 tys. zł, z czego 44 tys. pokryło Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, 27 tys. miasto, 3 tys. Izba Przemysłowo-Handlowa w Poznaniu, a 4 tys. Towarzystwo Kupców. Dopiero w nowym gmachu szkoła otrzymała dostateczne pomieszczenie i wyposażenie. Istniało wiele pracowni specjalistycznych. Bibliotek licząca w 1928 roku 481 tomów, w roku 1939 miała ich przeszło 3 tysiące. Od początku dyrektorem Szkoły był Józef Gniazdowski. Funkcję tę sprawował z ogromnym poświęceniem, zabiegając o wszechstronny rozwój placówki. Nie wahał się poświęcić czynionych mu propozycji przejścia na wyższe stanowisko w Kuratorium w Poznaniu czy Ministerstwie w Warszawie.

Grono Nauczycielskie w pierwszych latach składało się głównie z nauczycieli kontraktowych, w miarę rozwoju szkoły stawało się w większej mierze etatowym. W roku 1925 pierwsze kolegium nauczycielskie stanowili: dyrektor Józef Gniazdowski, ks. Zygmunt Masłowski, Leopold Rudawski, Jan Kocot, Czesław Lassociński, Jan Sandach, Jan Dobski, Stanisław Szłapka i Franciszek Kowalski. Powiększyli je wkrótce, ucząc w latach następnych: Jan Boruta, Józef Zagórski, Wanda Rogalina, Hilda Lothowa, Lech Rowiński, Bogdan Czamański, Janina Błaszczakowa, Salomea Zwolakowa (Dziurlikowska), Kazimierz Szamański, dr Tadeusz Frydrychowicz, mgr Jan Karge, Jan Stróżyński.